اگر مدتی است احساس خستگی مداوم دارید، گاهی بدون دلیل خاصی استخوانها یا عضلاتتان درد میگیرد، یا حتی متوجه تغییرات خلقی مثل بیحوصلگی و افسردگی شدهاید، ممکن است دلیلش کمبود ویتامین D باشد. این ویتامین که گاهی «ویتامین آفتاب» هم نامیده میشود، نقش مهمی در سلامت استخوانها، سیستم ایمنی و حتی خلقوخوی ما دارد. با این حال، کمبود این ویتامین در افراد بسیار شایع است. در این مقاله از وبلاگ اسنپدکتر، شما را با نشانهها و علائم کمبود ویتامین D، دلایل کمبود و راههای تامین این ویتامین آشنا خواهیم کرد.
به خاطر داشته باشید که افزایش آگاهی درباره نشانههای کمبود ویتامینها و مواد معدنی میتواند به افزایش کیفیت سطح سلامت کمک اما هرگز نمیتواند جای تشخیص پزشک را بگیرد. بنابراین برای تشخیص کمبود ویتامینها به پزشک مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه مکملها بپرهیزد.
ویتامین D و نقش آن در سلامتی
ویتامین D در نگاه اول شاید یک ویتامین ساده به نظر برسد، اما در واقع یک هورمون پیشساز است که در بسیاری از فرآیندهای حیاتی بدن نقش ایفا میکند:
۱. سلامت استخوانها و دندانها
ویتامین D باعث جذب بهتر کلسیم و فسفر از روده میشود؛ دو مادهای که برای ساخت و استحکام استخوانها ضروریاند. بدون آن، حتی اگر کلسیم کافی مصرف کنید، بدن نمیتواند از آن به خوبی استفاده کند.
۲. سیستم ایمنی قویتر
ویتامین D در تنظیم پاسخ ایمنی بدن نقش دارد و بهطور مستقیم با سلولهایی که مسئول مقابله با عفونتها هستند، تعامل دارد. بنابراین میتواند خطر ابتلا به برخی عفونتها، از جمله عفونتهای تنفسی، را کاهش دهد.
پژوهشها نشان میدهد که کمبود ویتامین D با عفونتهای دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی، برونشیت و ذاتالریه ارتباط دارد. یک مرور علمی در سال ۲۰۲۰ نیز نشان داد که کمبود ویتامین D با چند بیماری ویروسی، از جمله هپاتیت، آنفلوآنزا، کووید-۱۹ و ایدز مرتبط است.
همچنین یک مرور در سال ۲۰۱۹ بر روی ۲۵ مطالعه مشخص کرد که مصرف مکمل ویتامین D خطر ابتلا به عفونتهای دستگاه تنفسی را کاهش میدهد؛ این اثر در افرادی که غلظت خونی آنها کمتر از ۲۵ نانومول بر لیتر (سطح بسیار پایین) بود، قویتر بود.
۳. تأثیر بر خلقوخو و سلامت روان
مطالعات نشان دادهاند که کمبود ویتامین D خطر افسردگی و اضطراب را افزایش میدهد و احتمالاً این امر به دلیل نقشی است که این ویتامین در تولید برخی نوروترانسمیترها (مانند سروتونین) ایفا میکند.
۴. سلامت عضلات
ویتامین D تأثیر بسیار مهمی بر سلامت عضلات دارد و این تأثیر هم مستقیم است و هم غیرمستقیم است. گیرندههای ویتامین D روی سلولهای عضلانی وجود دارند. وقتی ویتامین D به این گیرندهها متصل میشود، فعالیت ژنهایی که در ساخت و ترمیم فیبرهای عضلانی نقش دارند، تحریک میشود. این فرایند به بهبود قدرت انقباض عضله و جلوگیری از تحلیل رفتن آن کمک میکند.
انقباض عضله برای شروع و ادامه، به ورود و خروج دقیق یون کلسیم نیاز دارد. ویتامین D با افزایش جذب کلسیم از روده و تنظیم سطح آن در خون، به عملکرد صحیح عضلات کمک میکند. کمبود ویتامین دی میتواند باعث اختلال در این چرخه و ضعف و گرفتگی عضلات شود.
